Słownik pojęć Seon

태고종 - Zakon Taego, Szkoła Zen Buddyzmu Koreańskiego

조계종 - Zakon Chogye, Szkoła Zen Buddyzmu Koreańskiego

천태종 - Zakon Czontae - Szkoła Zen Buddyzmu Koreańskiego

(참)선 Seon(zen) - medytacja Seon

스님 Sunim - Mnich

선사 SeonSa - Mistrz Seon

방장(스님)Bandzang(sunim) - Duchowy Patriarcha

주지스님 Czuczi sunim - Opat (Główny mnich)

행자 Hendża - Nowicjusz (osoba świecka chcąca przyjąć święcenia mnisie)

중생 Czungseng - Czujące istoty

예불(의식) Yebul (uisig)- Buddyjski ceremoniał

오계 Ogie - Pięć wskazań

삼귀의 Samgwiui - Trzy Schronienia

사홍서원 Sahongsołon - Cztery Wielkie Ślubowania

발우공양 Baroogongyang - Klasztorny posiłek wg tradycyjnych reguł

포교당 Bokyodang - Centrum Seon (Dharma instructor Center)

가사(袈裟) szata (jej część)

간경(看經) studia nad tekstami.

간화선(看話禪) Medytacja nad koanem

강백: wykład

강원(講院) sala wykładowa

객실(客室) pokój gościnny

겁(劫) eon, kalpa

결가부좌(結跏趺坐) pozycja lotosu (podczas siedzenia)

결제 odosobnienie

결집(結集) sobór

경(經) Sutra

경장(經藏) sutra pitaka

계(戒) wskazanie, sila

계(界) sfera, świat

고(苦) cierpienie

고제(苦諦) Szlachetna prawda o cierpieniu

고행(苦行) ascetyczna praktyka

공(空) pustka

공덕(功德) zasługa

공안(公案) koan/ kongan

공양(供養) datek/ ofiara

공양의식: ceremonia ofiarna

과거칠불(過去七佛) siedmiu Buddów przeszłości

과보(果報)/업보 rezultat karmiczny

관세음보살(觀世音菩薩) Avalokitesvara, Bodhisattva współczucia

관음전(觀音殿) Sala Bodhisattvy współczucia

교(敎) Nauczanie doktrynalne

교리(敎理) doktryna

구경각(究竟覺) ostateczne przebudzenie

구산(九山) dziewięć gór

국보(國寶) skarb narodowy

국사(國師) narodowy nauczyciel

극락(極樂) czysta kraina Amitabha

극락전(極樂殿) sala Amitabhy

금강경(金剛經) Sutra Diamentowa

금당(金堂) Sala Buddy

금동(金銅) pozłacany brąz

깨달음 Przebudzenie, Oświecenie

나찰(羅刹) zły duch

나한(羅漢) Arahat

나한전(羅漢殿) Sala Arahatów

논(論) Abhidharma

농감스님: monk pracujący na plantacji

다도(茶道) ceremonia herbaty

다라니(陀羅尼) Dharani (długa mantra)

단주(短珠) mala

단청(丹靑) kosmiczne zdobienia / Czerwony i Niebieski (styl malarstwa)

달마대사(達磨大師) Bodhidharma.

닫집 baldachim, sklepienie

당간(幢竿) Słup flagowy

당간지주(幢竿支柱) wzmocnienie słupa flagowego

대세지보살(大勢至菩薩) Bodhisattva Mahastamparapta

대승불교(大乘佛敎) Wielki pojazd, Buddyzm Mahayana

대웅전(大雄殿) Sala Dharmy

대장경(大藏經) tripitaka

대중울력: praca w grupie

덕(德) cnota

도(道) Droga. Prowadząca do ustania cierpienia

독성(獨聖) pustelnik

독성각(獨聖閣) sala pustenicza

돈오(頓悟) nagłe przebudzenie

동안거(冬安居) Sezon odosobnienia zimowego

등(燈) lampion

만다라(蔓茶羅) mandala.

만자(卍字) The Swastika (symbol szcześcia)

마지 ryż ofiarowywany Buddzie

망상(妄想) złudzenia, iluzja

멸(滅) ustanie

명색(名色) nazwa i forma

목어(木魚) drewniana ryba

목탁(木鐸) Moktak/ drewniana ryba, instrument do praktyki.

무명(無明) niewiedza

무상(無常) nietrwałość

무색계(無色界) świat bezforemny

무심(無心) Nie-umysł

무아(無我) Brak-Ja

묵언(默言) błogosławiona cisza, nie-mówienie

문수보살(文殊菩薩) Bodhisattva Manjusuri

미륵(彌勒) Maitreya. Budda przyszłości.

밀교(密敎) Ezoteryczny Buddyzm, Vajrayana.

바라밀(婆羅蜜) Paramita

바랑 Barang, plecak

반가부좌(半跏趺坐) pozycja pół-lotosu

반야(般若) mądrość

반야심경(般若心經) Sutra Serca.

발우(鉢盂) drewniane miski.

발우공양(鉢盂供養) Formalny posiłek w monastycznym stylu.

방장(方丈) mistrz zen

번뇌(煩惱) iluzja

법(法) Dharma, nauczanie Buddhy

법구(法具) intrument Dharmy.

법고(法鼓) świątynny bęben, bęben Dharmy

법당(法堂) Sala Dharmy, sala Buddy

법명(法名) imię Dharmy

법문(法門) mowa Dharmy

법맥(法脈) linia Dharmy

법성(法性) natura Buddy.

법화경(法華經) Sutra lotosu

벽화(壁畵) malowidła naścienne

보리(菩提) Oświecenie

보리수(菩提樹) drzewo Bodhi

보리심(菩提心) myśl oświecenia

보살(菩薩) bodhisattva

보시(布施) szczodrość

보신(報身) odpłata ciała

보현보살(普賢菩薩) Bodhisattva Bohyon

본사(本寺) Gówna świątynia.

부도(浮屠) stupa. pagoda.

불(佛) Buddha.

불기(佛紀) Buddyjski rok

불공(佛供) darowizna

불교(佛敎) Buddyzm

불교교단(佛敎敎團) Sangha

불교미술(佛敎美術) Buddyjskie malowidła

불교종단(佛敎宗團) Buddyjski zakon

불교의식(佛敎儀式) Rytuał buddyjski

불교학(佛敎學) Buddyjskie studia.

불상(佛像) posąg Buddy

불성(佛性) natura Buddy

불전함(佛錢函) skarbonka na darowizny

불제자(佛弟子) uczeń Buddy

불이문(不二門) Brama nie-dualności

불탄일(佛誕日) Urodziny Buddy

비구(比丘) Mnich w pełni wyświęcony. Bhikku

비구니(比丘尼) Bhikkuni. mniszka

비로자나불(毘盧　那佛) Viroccana. Kosmiczny Budda

비석(碑石) stela, pomnik nagrobkowy

비유(比喩) przypowieść.

사(寺) świątynia

사경(寫經) kopiowanie Sutr

사리(舍利) relikwie

사리불(舍利佛) Sariputra

사리탑(舍利塔) Stupa z relikwiami

사무량심(四無量心) Cztery niezmierzalności (Maitri- kochająca dobroć, Karuna - współczucie, Mudita- współradość, Upeksa- bezstronność)

사문(沙門) Sramana

사미(沙彌) mnich nowicjusz

사부대중(四部大衆) cztery zgromadzenia (mnisi, mniszki, mężczyźni świeccy i kobiety świeckie)

사성제(四聖諦) Cztery Szlachetne Prawdy

사천왕문(四天王門) brama czterech Króli Niebiańskich

사홍서원(四弘誓願) Cztery ślubowania

삼귀의(三歸依) Trzy schronienia.

삼계(三界) Trzy sfery 1) Świat przywiązania 2) subtelny świat 3) bezforemny świat

삼독(三毒) trzy trucizny (chciwość, nienawiść, złudzenie)

삼배(三拜) trzy pokłony

삼보(三寶) trzy klejnoty

삼보사찰(三寶寺刹) Klasztory trzech klejnotów

1) Świątynia Klejnotu Buddy: Tongdosa.

2) Świątynia Klejnotu Dharmy: Haeinsa.

3) Świątynia Klejnotu Sanghi: Songgwangsa.

삼법인(三法印) Trzy Pieczęcie Dharmy

1) nietrwałość. 2) cierpienie 3) brak Ja.

삼세(三世) trzy okresy czasu (przeszłość, teraźniejszość, przyszłość)

삼장(三藏) trzy pitaki. 1) vinaya 2) sutra 3) Abhidharma.

삼악도(三惡道) Trzy niższe światy odrodzenia

1) piekło

2) głodne duchy

3) świat zwierząt

생(生) urodziny

생로병사(生老病死) narodziny, starość, choroba i śmierć

석가모니(釋迦牟尼) Sakyamuni.

서방정토(西方淨土) Zachodnia Czysta Kraina.

석굴(石窟) (kamienna) Jaskinia

석등(石燈) kamienna latarnia

석불(石佛) kamienny posąg Buddy

선(禪) Zen (Seon)

선가(禪家) Szkoła Zen

선덕: cnota medytacji

선문답(禪門答) Rozmowa Zen

선방(禪房) Sala Zen. Sala medytacyjna

선불교(禪佛敎) Buddyzm Zen

선사(禪師) Mistrz Zen

선사제: Pamiątkowa ceremonia dla poprzedniego mistrza świątyni.

선승: Mnich Zen

선열당: Pokój do posiłków

선원 związek medytacji (grupa?)

선원(禪院) Centrum zen, sala medytacyjna

설법전(說法殿) sala do nauczania.

성불(成佛)하세요! Obyś osiągnął oświecenie!

성지순례(聖地巡禮) pielgrzymka

세간(世間) świat

소승불교(小乘佛敎) Buddyzm Theravada

수(受) uczucia

수계(受戒) święcenia

수인(手印) mudra.

수행(修行) praktyka, kultywacja.

스님(僧) mnich, Czcigodny (tytuł szacunkowy)

승가(僧家) Sangha.

시왕(十王) Dziesięciu Króli

시왕전(十王殿) Sala Dziesięciu Króli

식(識) świadomość

신구의(身口意) ciało, mowa, umysł

신도(信徒) świeccy ludzie

신심(信心) Wiara

심(心) umysł.

십선(十善) Dziesięć właściwych czynów

십우도(十牛圖) Obrazy pasterskie (10 byków zen)

아귀(餓鬼) głodny duch

아미타불(阿彌陀佛) Amitabha.

아수라(阿修羅) Asura. walczący bóg

아승지겁(阿僧紙劫) niezliczone eony.

안거(安居) odosobnienie

암자(庵子) Putelnia.

약사불(藥師佛) Buddha Medycyny

업(業) Karma. Działąnie

여래(如來) Tathagata. Buddha

연기설(緣起說) Teoria zależnego powstawania

연등(蓮燈) Lampion w kształcie lotosu

연비: przypalanie (robienie znaku) ramienia podczas ceremonii wskazań

열반(涅槃) Nirvana

염불(念佛) Śpiewy, recytacja

염주(念珠) Mala, różaniec buddyjski

예불(禮佛) Buddyjska ceremonia

예불: codzienna ceremonia

오계(五戒) 5 wskazań

오대(五大) 5 elementów (żywiołów)

오도송(悟道頌) Wiersz oświecenia

오온(五蘊) 5 skand (5 nagromadzeń).

왕생(往生) odrodzenie, reinkarnacja

요사(療舍) kwatera mnicha

요사채: Sala sypialna

요령 ręczny dzwonek.

욕(慾) przywiązanie, pragnienie

욕계(欲界) świat przywiązania

욕불식: Ceremonia obmywania Buddy

용(龍) smok

용왕(龍王) Król smoków.

운판(雲版) Gong w kształcie chmury.

운수행각: pielgrzymka

원(願) 원력(願力) aspiracja, moc ślubowań

유식(唯識) tylko świadomość

육도(六道) sześć światów odrodzenia.

육바라밀(六婆羅蜜) sześć doskonałości

윤회(輪廻) Samsara, koło narodzin i śmierci

율(律) vinaya.

율사(律師) Mistrz Vinayi

źródło: http://www.buddhism.org

tłumaczenie: Michał Bopson Kowalczyk (2018)