Hinduizm a Buddyzm

Hinduizm można nazwać rodziną religii i cywilizacji. Możemy określić i nazwać to Vaidika Dharmą, odnosząc się do Wed. Niestety nawet tutaj sprawa się komplikuje. Może to oznaczać same cztery Samhitawedy lub może obejmować towarzyszące im Upaniszady (które są całkiem różne, z których niektóre zostały napisane przed czasami Buddy, niektóre jednocześnie, a niektóre później).

Podobnie jak dżinizm, buddyzm określany jest jako nastika - heterodoks (odmienne poglądy), zamiast astika, ortodoksyjnego podejścia, czyli 6 darśan (akceptowanych filozofii) w hinduizmie.

Obie filozofie (Hinduizm i Buddyzm) współistniały w Indiach przez ponad tysiąc lat, a potem buddyzm powoli podupadał, stracił przychylność członków rodziny królewskiej, a ostatecznie tureckie inwazje muzułmańskie, zwłaszcza splądrowanie Uniwersytetu Nalanda, zadały buddyzmowi poważny cios. Jednak od ostatniego stulecia buddyzm w Indiach powrócił. Oczywiście był również eksportowany poza Indie i kwitł w innych krajach Azji, więc buddyzm jako całość nie podupadł.

Istnieje historia polemik między hinduizmem a buddyzmem, ale z drugiej strony istnieje wiele sporów i nieporozumień również w obrębie tych tradycji religijnych (sama wedanta ma pięć głównych szkół). Istnieją również dowody na wzajemny wpływ.

Niektórzy uczeni uważają na przykład, że Jogasutry autorstwa Patanjalego zostały pierwotnie napisane przez buddystów, ale polemiki wskazują na edycję dokonaną przez późniejszych Hindusów. Wiele z nich jest dość podobnych do Theravady, w tym obie mają ośmiostopniową ścieżkę. Asanga i Vasubandu prowadzili polemikę, nieugięcie zaprzeczając Atmanowi, ale opis karmy i alaya-vijnany w Yogacara wydaje się być zgodny przynajmniej z niektórymi jogicznymi i tantrycznymi naukami hinduskimi.

Kilka wieków później mamy Adi Shankarę, wybitnego mędrca Advaita Vedanta. Mógł wchłonąć nauki buddyjskie, a nawet został oskarżony przez hinduskich krytyków o bycie krypto-buddystą. Zaprzeczył temu i skrytykował nauki buddyjskie. Ale co ważniejsze, jego popularność prawdopodobnie przyczyniła się do wchłonięcia przez hinduizm buddyzmu i upadku tego ostatniego jako odrębnej Dharmy w Indiach.

Na poziomie praktyki jogicznej – całkowicie oddzielonej od rytuałów wedyjskich, systemu kastowego, pięciu głównych bóstw tradycji, lokalnych form kultu itp. – sprawy są bardziej mętne. Istnieją wyraźne różnice i ważne rozróżnienia w nauczaniu i praktyce. Ale są niezaprzeczalne podobieństwa.

Należy pamiętać, że buddyzm jest dość zróżnicowany, a hinduizm, który jest znacznie starszy i w przeciwieństwie do buddyzmu pozbawiony jednego założyciela, jest być może jeszcze bardziej zróżnicowany.

Budda - zwodziciel

Część literatury wisznuickiej przedstawia Buddę jako awatara Wisznu. Z tego punktu widzenia jest on błędnie interpretowany. W niektórych nurtach Budda po prostu szerzy hinduskie poglądy i popiera Wedy, atmana i tak dalej.

Historycznie rzecz biorąc, powszechny był pogląd, że Budda był postrzegany jako zwodziciel i zła postać, która odciąga ludzi od Wed jako śruti, czyli niestworzonych i wiecznych objawionych prawd oraz krytykuje składanie ofiar ze zwierząt. Akceptacja alternatyw składania ofiar ze zwierząt rozwinęła się z czasem wraz z hinduską filozofią Mīmāṁsā. W rzeczywistości szkoła ta powstała z potrzeby obrony rytuałów i wyjaśnienia, w jaki sposób one funkcjonują. Częściowo z powodu krytyki, która wyrosła z filozofii buddyjskiej. Przykład poglądu Buddy jako zła i zwodziciela można dostrzec w tradycji Vedanty, Shankara krytykuje buddyzm i Buddę jako sprowadzającą ludzi na manowce i oskarża go o nihilizm. Szczególnie postrzega Nagardżunę jako wroga całego hinduizmu i nie angażuje się w jego argumenty.

Buddyzm nigdy nie był kompatybilny z pełną ekspresją sześciu bramińskich darśanów, na przykład dlatego, że buddyzm i te darśany mają inną fundamentalną ontologię. Niektórzy indyjscy bogowie pojawiają się w obu religiach, ale nie są postrzegani tak samo w buddyzmie i hinduizmie. W buddyzmie postrzegamy ich jako istoty uwięzione w samsarze, a niektóre tradycje postrzegają ich jako emanacje buddów lub bodhisattwów. Jako całość odrzucamy twierdzenie, że istnieje jakiś Bóg stwórca. To nie musi być klasyczny bóg teistyczny, ale może być bardziej panteistyczny lub deistyczny.

Odrzucenie systemu kastowego

Assalayana Sutta jest dobrym przykładem sutty odrzucającej system kastowy w odniesieniu do osiągnięcia nirwany. W nim Budda debatuje z bramińskim mędrcem na temat systemu kastowego. W Sutcie utrzymuje, że oczyszczenie było wynikiem postępowania i nie było zdeterminowane przez urodzenie. W rezultacie wszystkie kasty mogły osiągnąć oświecenie. Ludzie, którzy wstąpili do Sanghi, zrzekli się swoich tytułów klasowych i obowiązków. Wszystkie różnice kastowe zostały zniesione po przystąpieniu do Sanghi. Jest to bardzo odmienne od większości nurtów hinduistycznych, które istnieją obecnie i istniały w przeszłości. Buddyzm odrzuca ideę śruti, ideę, że Wedy powstały samoistnie. Buddyzm odrzuca również ideę wiecznej jaźni i reinkarnacji. Zamiast tego trzymamy się anatta/anatman i odradzania się.

źródło: https://www.reddit.com/r/Buddhism/comments/102un5o/buddhism_vs_hinduism/